مقاله زیست گیاهی دارای 27 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله زیست گیاهی کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله زیست گیاهی،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله زیست گیاهی :
آفات گیاهان زینتی
جلسه سی و دوم
روشهای کنترل آفات گیاهان زینتی
مقدمه :
در جلسات گذشته در مورد کنترل بیولوژیک و شیمیایی آفات گلخانه‌ای صحبت کردیم. در این جلسه به بحث دیگر تحت عنوان سایر روشهای مبارزه با آفات می‌پردازیم.
* روشهای کنترل آفات گیاهان زینتی
– تولید گیاهان مقاوم به آفات؛
– استفاده از تکنیک‌های زراعی؛
– تکنیک رهاسازی نرهای عقیم؛
– استفاده از تله‌های فرمونی.
علاوه بر این 4 روش در مبارزه با آفات روشهای دیگری وجود دارد که خیلی به صورت گسترده مورد استفاده قرار نگرفته‌اند.
سایر روشهای کنترل آفات
– استفاده از ترکیبات شیمیایی دور کننده (Repelents)؛
– استفاده از مواد ضد تغذیه (Antifeedants)؛
– استفاده از عقیم‌کننده‌های شیمیایی (Chemostrilants)؛
– استفاده از تله‌های نوری؛
– استفاده از تله‌های چسبناک.
در اینجا در مورد تعدادی از مهمترین روش‌ها بصورت فشرده مطالبی ارائه می‌شود.
* تولید گیاهان مقاوم
یکی از روشهای جالب توجه در مبارزه با آفات تولید گیاهان مقاوم است. اصول اساسی این روش دگرگونی مصنوعی گونه‌های گیاهی به روش ژنتیکی است به نحوی که گیاه تولید شده میزبان مناسبی برای آفت نباشد. این تغییرات می‌تواند به دو روش فیزیکی و شیمیایی باشد.
تغییرات فیزیکی عمدتاً تغییراتی در ظاهر و بافت گیاه است. بعنوان مثال گیاهانی که با بافت سخت تولید می‌شوند در مبارزه با آفات مناسب‌ترند. همچنین گیاهانی که سطح برگ آنها از کرک بیشتری برخوردار است.
قابل توجه است که هر یک از این روش‌ها ممکن است فقط در مبارزه با یک آفت مفید باشد و در مبارزه با گونه دیگر نقش منفی ایفا کند. لذا در مبارزه با آفات کلاً به مجموع آفاتی که بر روی یک گونه گیاهی فعالیت میکنند، توجه داشته باشید.
تغییرات شیمیایی در برگیرنده تغییر در مواد شیمیایی موجود در گیاهان است، که بصورت‌های مختلفی در کنترل آفات نقش دارد.
1)آنتی‌زنوز(Antixenosis) : مکانیزم شیمیایی و فیزیکی که باعث دفع حشرات و ممانعت از استقرار آنها روی گیاه می‌شود.
2)آنتی‌بیوز(Antibiosis) : مکانیزمی که باعث اثرات معکوسی روی ویژگیهای بیولوژیک آفت می‌شود.
3) تحمل (Tolerance) : مکانیزمی که باعث افزایش تحمل گیاه در مقابل حمله آفت می‌شود.
در تولید گیاهان مقاوم، وجود ارتباط تنگاتنگ بین متخصصین ژنتیک گیاهی و متخصصین حشره‌شناسی مهم است. این دو گروه از متخصصین الزاماً باید در تولید گیاهان مقاوم با هم همکاری داشته باشند.
تولید هر واریته یا هر گیاه مقاوم به آفت، حداقل حدود 10 تا 15 سال طول می‌کشد. مزیت عمده استفاده از گیاهان مقاوم اینست که این روش با سایر روشهای مبارزه با آفات سازگار است. بعنوان مثال حشراتی که در روی گیاهان مقاوم به آفات تغذیه میکنند عموماً در مقابل شرایط محیطی حساس‌تر و ضعیف‌ترند و سریع‌تر از بین می‌روند. همچنین گیاهان مقاوم به آفات میتوانند کارآیی دشمنان طبیعی را افزایش دهند.
بعنوان مثال گیاه تولید شده با میزان کرک کمتر در سطح برگ، باعث افزایش کارآیی بعدی از پارازیتوئیدها می‌شود. تاکنون گیاهان مقاوم برای بیشتر از صد گونه گیاهی تولید شده‌اند.
آیا تولید گیاهان مقاوم می‌تواند بعنوان یک نوع کنترل بیولوژیک باشد؟
تولید گیاه مقاوم اگر صرفاً بر روی جمعیت آفت تاثیر بگذارد کنترل بیولوژیک نیست، در حالیکه اگر باعث افزایش کارآیی دشمنان طبیعی باشد نوعی کنترل بیولوژیک محسوب می‌شود.
* استفاده از تکنیک‌های زراعی
از دیگر روشهای مبارزه با آفات می‌توان به روشهای زارعی اشاره کرد. کنترل زراعی آفات در برگیرنده تغییرات اَگروتکنیکی به منظور کاهش تولید مثل و بقای آفت است. روشهای زراعی از قدیمی‌ترین روش‌هایی هستند که توسط بشر در کنترل آفات مورد استفاده قرار گرفتند.
کنترل زراعی آفات
– تغییر در زمان کاشت و برداشت؛
– شخم زدن؛
– تغییر فواصل کشت؛
– آبیاری؛
– تناوب زراعی؛
– کاشت گیاهان تله.
زمان کاشت در مورد بعضی از محصولات در کنترل آفات نقش مهمی دارد. به عنوان مثال با کشت گیاه در زمان نبود آفت (زودتر یا دیرتر از زمان کشت معمول) گیاه از خسارت آفت فرار داده می‌شود.
در تناوب زراعی گیاهی که بعنوان گیاه دوم کاشته می‌شود، نباید در ارتباط سیستماتیک بوتانیکی با گیاه اول باشد. در واقع اگر آفات گیاه اول با آفات گیاه دوم متفاوت باشد می‌توان در بیولوژی آفات ایجاد اختلال کرد و جمعیت آنها را کاهش داد.
* تکنیک رهاسازی نرهای عقیم
در این روش با تکثیر جمعیت انبوهی از حشرات نر و قرار دادن آنها تحت تاثیر مواد رادیواکتیو و رهاسازی آنها در طبیعت در تولید مثل آنها اختلال ایجاد می‌شود. این یک روش دیگر مبارزه با آفات است. یکی از تکنیک‌های بسیار جالب که حداقل در مورد 10 گونه از آفات توصیه شده است. در این روش بطور خلاصه، نرها را در اَنسکتاریوم یا محیط پرورش حشرات با جمعیت‌های بسیار انبوه تولید میکنند،
سپس آنها را تحت تاثیر مواد رادیواکتیو مثل کبالت قرار میدهند، این عمل باعث بوجود آمدن اختلالات ژنتیکی در اسپرم حشرات نر می‌شود. بعد از رهاسازی حشرات نر در طبیعت، با حشرات ماده آزاد جفت‌گیری میکنند. اما تخم‌های تولید شده توسط ماده‌ها عموماً تفریغ نمی‌شود و از آن نِتاجی بوجود نمی‌آید.آفات گیاهان زینتی
جلسه سی و چهارم
مروری بر جلسات گذشته
مقدمه :
در این جلسه جمع بندی نهایی از سی و سه جلسه را خواهیم داشت.
حشرات بزرگترین گروه جانوری در روی کره زمین هستند و از جنبه‌های مختلفی با زندگی انسان ارتباط دارند. اکثر حشرات مفید هستند. تعداد بسیار زیادی از حشرات پارازیتوئید یا پرداتور هستند و تعدادی نیز گیاهخوارند، اگر چه گونه‌های گیاهخوار عموماً آفت محسوب نمی‌شوند. تعداد گونه‌های آفت در رده حشرات در مقایسه با مجموع گونه‌ها اندک است.
بعبارتی تعداد زیادی از گونه‌های گیاهخوار بر حسب بیولوژی خودشان فقط از گیاهان تغذیه میکنند ولی خسارت اقتصادی به آنها وارد نمیکنند. همچنین در مورد خصوصیات مورفولوژیک و بیولوژیک حشرات و سایر بندپایان مخصوصاً کنه‌ها مطالبی ارائه شد. توضیحاتی درباره‌ی بخشهای مختلف بدن حشرات، خصوصیات ساختمانی بدن حشرات و کنه‌ها داده شد. در طی جلسات متعدد در مورد رده بندی حشرات صحبت شد. تعدادی از حشرات، در رده اینسکتا(Insecta) گیاهخوار هستند. مثل راسته اورتوپترا (Orthoptera)، اما در رده همی‌پترا (Hemiptera) تعدادی گیاهخوار و تعدادی شکارگر هستند.
– در راسته‌هایی مثل راسته ادوناتا (Odonata) یا طیاره‌مانندها، همه گونه‌ها بدون استثنا در مرحله پورگی و در مرحله حشره کامل از سایر بندپایان تغذیه میکنند. راسته‌های هایمنوپترا (Hymenoptera) یا بال‌غشائیان یکی از مفیدترین راسته‌های رده Insecta ) یا حشرات هستند. اکثر حشرات مفید که برای کنترل بیولوژیک آفات مورد استفاده قرار می‌گیرند، متعلق به راسته بال‌غشائیان یا زنبورها هستند.
در ادامه در مورد کنترل حشرات به روشهای مختلف صحبت شد. علی رغم استفاده گسترده از سموم در مبارزه با آفات، این ترکیبات باعث بر هم خوردن تعادل اکولوژیک و اثرات زیان‌بار زیست‌محیطی می‌شوند. بطوریکه سموم عموماً باعث خلق آفت شده و سمپاشی علیه تعداد زیادی از آفات در طی سالیان متمادی باعث مقاوم شدن آفات در مقابل این سموم شده است. در طی جلسات بعدی در مورد کنترل بیولوژیک و سایر روشهای مختلف صحبت شد. مهمترین روش کنترل گلخانه‌ای، روش کنترل بیولوژیک یا استفاده از دشمنان طبیعی است.
مهمترین آفات محصولات گلخانه‌ای و گیاهان زینتی متعلق به راسته هوموپترا (Homoptera) یا جوربالان است. که این راسته‌ها در برگیرنده پسیل‌ها، سفید بالک‌ها، شته‌ها و شپشک‌ها است.
مهمترین دشمنان طبیعی آفات محصولات گلخانه‌ای و گیاهان زینتی زنبورهای پارازیتویید، بال‌توری‌ها، کفشدوزک‌ها، دوبالان و تعدادی از کنه‌ها هستند. مهمترین دشمنان طبیعی متعلق به راسته (Hymenoptera) مخصوصاً خانواده‌های اِنسیرتیده (Encyrtidae) و آفیلینیده (Aphelinidae) هستند. در مواردی بعضی از خانواده‌های دو بالان مثل سسیدومیده (Cecidomyiidae) گونه آفیدولتس آمیدومیزا(Aphidoletes amidomyza) و همچنین (Chrysoperla carnea) بعنوان یک بال‌توری که متعلق به راسته نوروپترا است، اشاره شد. همچنین به قارچهای کنترل کننده‌ی حشرات نیز اشاره شد.
دستیابی به تکنولوژی تکثیر انبوه دشمنان طبیعی آفات محصولات گلخانه‌ای یکی از شروط اصلی موفقیت در کنترل بیولوژیک این گروه از آفات می‌باشد. استفاده از گیاهان مقاوم به آفات و کنترل زراعی از دیگر روشهای مهم مبارزه با آفات محصولات گلخانه‌ای و گیاهان زینتی است. از جمله روشهای بسیار جالب روش رهاسازی نرهای عقیم است، که البته تاکنون در مورد کنترل آفات گیاهان گلخانه‌ای و زینتی مورد استفاده قرار نگرفته است.
از روشهای دیگری مثل فرومون‌ها برای اختلال در جفت‌گیری و اختلال در رفتار طبیعی حشرات برای کنترل آنها نیز استفاده می‌شود.
نهایتاً گفته شد که در کنترل آفات هیچگاه بر یک روش خاص پافشاری نکنید. استراتژی صحیح در مبارزه با آفات محصولات گلخانه‌ای و گیاهان زینتی مدیریت تلفیقی آفات یا استفاده از روشهای مختلف می‌باشد.سموم گیاهی
آلکالوئید‌ها: بدون شباهتند، تنها در داشتن ازت مشابهند.
بر روی سیستم عصبی مرکزی اثرات عمیقی میگدارند.
مانند:
الف: تریاک که دارای آلکالوئید مورفین و کدئین ودیفنوکسیلات است .
ب: نیکوتین که از آلکالوئید‌های پرمصرف است.
ج: استریکنین (Strychnine) و کورار (Curare) که با آنها شکار می کنند .
گلیکوزید‌ها: ترکیباتی هستند که طی هیدرولیز به یک الی چند قند و تعدادی از ترکیبات دیگر تبدیل می‌شوند.
دیژیتالیس(Digitalis) : در گل انگشتانه وجود دارد و برای درد‌های قلبی مفید است.
آمیگدالین (Amigxalin) از معروفترین گلیکوزید‌هاست که در اثر هیدرولیز، سیانید تولید میکند.در بادام تلخ، هسته زردآلو، آلو، گیلاس و سیب وجود دارد.
مانیوک(Manioc) یک غذای عمده مردم مناطق حاره است، اما آنقدر سیانید آزاد میکند که حتی درست کردن آن می‌تواند کشنده باشد. و در بین سرخپوستان آمریکای مرکزی دست کردن آنرا به عهده افراد پیر می‌گذاردند که احتمالاَ یک قربانی به حساب می‌ایند.
ماده بنزآلهید توسط درک کنندگان بوی سیانید، بویی شبیه سیانید دارد و لی بوی آن برای آنها که بوی سیانید را درک نمیکنند، مانند بوی بادام تلخ است، اینگونه افراد باید با احتیاط بیشتری با سیانید کار کنند. چرا؟
روغنها و صمغ‌ها:
یکی از معروفترین‌آنها ماده مؤثر شاهدانه (Marijuana) است که با تغییر خودآگاهی، موجب پیدایش اوهام و هذیان می‌شود.
بعضی دیگر از روغنها و صمغ‌ها باعث تهوع و اسهال میگردد.
اسید اکسالیک:
اثرات سمی آن ناشی از رسوب دادن کلسیم به صورت اکسالات کلسیم توسط این ماده است، که در مسمومیت حاد، تراکم کلسیم خون کاهش می‌یابد که به بروز علایم عصبی، تشنجات عضلانی و آسیب به کلیه‌ها منجر می‌شود.
هالوژتن Halogeton در غرب آمریکا دارای 30% اسید اکسالیک بوده و ده ها گوسفند را در سال از پای در می‌آورد!
در ایران گیاهان تیره اسفناج Chenpodiceae مانند اسفناج و کنگر که دارای مقدارزیادی از اسید اکسالیک می‌باشند مصرف می‌شوند اما مصرف آنها به حد کشنده نیست آما درصورت مصرف زیاد ویا طولانی مدت می‌تواند عوارض کاهش کلسیم را به وجود آورد.(مصرف زیاد کنگر تا کنون وقایع مرگباری را به‌دنبال‌داشته)
بازدارنگان آنزیمی:
برخی گیاهان از جمله گروهی از گیاهان تیره نخود، مانند لوبیای سویاSpybeans ، لوبیای لیماlima beans و بادام زمینی دارای مهارکننده آنزیم تریپسین می‌باشند اما چون این مهار کننده نسبت به حرارت حساس است برای انسان که غذای پخته میخورد کم اهمیت می‌باشد اما برای حیوانات خانگی دارای اهمیت می‌باشد.
ترکیبات مؤثر بر هورمونها:
تعدادی از گیاهان تیره شب بو، مانند کلم، خردل و تربچه دارای موادی مانند تیواوره و فنیل تیو اوره می‌باشند که در درمان پرکاری تیروئید بکار می‌رود و میتوانند باعث جلوگیری از فعالیت تیروئید شده، ایجاد گواتر نمایند.
بعضی از افراد مزه تیواوره را خیلی تلخ و بعضی بی مزه احساس میکنند، این اختلاف نشاندهنده تأثیر ژن در اجتناب از خوردن مواد گواتر زا و ضد تیروئید می‌باشد.
ترکیباتی که بر تولید مثل جانوران موثر است:
یکی ازتدابیردفاعی گیاهان جلوگیری از تولید مثل دشمنان خود است که به کمک تولید موادی شبیه هورمونهای آندوکرینی بر روی تولید مثل حشرات و مهره داران اثر گذاشته آنرا مختل میکند.
برای تکامل و رشد لارو حشرات وجود هورمون جوانی Juvenile hormone لازم است، لیکن برای تبدیل لارو به حشره بالغ عدم حضور این هورمون ضروری می‌باشد، و گیاهان با تولید موادی شبیه هورمون جوانی جلوی این تبدیل را می‌گیرند و در نتیجه باعث ممانعت از تولید مثل حشرات می‌گردند.
تعدادی از گیاهان که اکثر آنها به تیره نخود تعلق دارند و غذای چرندگان را تشکیل میدهند موادی با اثرات استروژنیEstrogenic می‌باشند که بر بدن مصرف کنندگان شامل انسان، گاو، گوسفند و جوندگان وحشی اثر گذاشته و کیفیت تولید مثل را مختل میکند.
در استرالیا اثرات زیان بار این ترکیبات بر روی تولید مثل گوسفندان مطالعه شده است.
اهمیت استروژنهای گیاهی تنها در پرورش حیوانات اهلی خلاصه نمی‌گردد، بلکه در اکولوژی نقش عمده‌ای ایفا میکند.
گیاهان یک‌ساله کالیفرنیا درطی دوره خشک سالی تولید استروژنهای گیاهی میکنند هنگامی که بلدرچین از برگهای گیاهان تغذیه میکند، ترکیبات موجود در گیاهان از تولید جوجه‌هایی که با غذای نا کافی مواجه خواهند شد جلوگیری میکنند. که هم به نفع بلدرچین است و هم به نفع بقاء و بذر پاشی گیاهان علفی در طی خشک‌سالی.!!!گیاهان
• مشکلات موجود برای تعریف
• طبقه بندی حوزه رده بندی گیاهان
• رده های گیاهان
• اطلاعات عمومی گیاهان
• همچنین ببینید
گیاه (Plant) در زیست شناسی معمولا” به یک موجود زنده درحوزه رده بندی گیاهان اطلاق می شود. شاید در کاربردهای روزمره این واژه آنچنانکه درذیل تعریف شده بکار نرود.
مشکلات موجود برای تعریف
تعریف کلمه گیاه ازآنچه که ظاهرا” به نظر می رسد بسیار مشکل تراست. اگرچه گیــــاه شناسان محدوده رده بندی گیاهان را تعریف کرده اند ، مرزهای تعیین کننده اعضاء رده بندی گیاهان بسیار اختصاصی تر از تعریفات رایج ” گیاه”است. ما گیاه را بعنوان یک موجود زنده یوکاریوت و دارای تعداد زیادی سلول تعریف می کنیم که عموما” فاقد اندامهای حسی یا حرکت ارادی بوده و در صورت رشد کامل دارای ریشه ، ساقه و برگ می باشند. اما از نظر گیاه شناسی فقط گیاه آوندی دارای ریشه ، ساقه وبرگ است. اما اگر منصفانه نگاه کنیم گیاهانی که ما هر روز با آنها مواجه هستیم ، گیاهان آوندی می باشند.
تعریف دیگر گیاه که گسترده تر (فراگیرتر) می باشد، عبارت است از هرچیزی که فتواتوتروف می باشد- یعنی غذای خودش را از مواد خام غیر آلی و نور خورشید تولید کند. برای فردی که بر نقش خاصی که گیاهان در یک اکوسیستم بازی می کنند متمرکزشود این تعریف غیر منطقی نیست .اما در بین فتواتوتروپها ، پروکاریوتهایی ( پیش هسته) مخصوصا” باکتریهای فتواتوتروپ و سیانوفیتها وجود دارند.
سیانوفیتها را گاهی اوقات ( به دلایل خوبی) جلبکهای سبز– آبی می نامند.در اینجا این مشکل بوجود می آید که بیشتر مردم از جمله گیاه شناسان قارچ خوراکی را گیاه می نامند اگرچه قارچ خوراکی اندام باردهی قارچ می باشد ( حوزه قارچها)، و اصلا” فتواتوتروپ نبوده، بلکه گندخوار( saprophytic) می باشد. و بیش از چند گونه گیاهان گل دار، قارچها و باکتریها وجود دارند که انگلی هستند.
ما قادر به ارائه پاسخی مطمئن نیستیم. فهرست خصوصیاتی که حوزه رده بندی گیاهان را از سایر حوزه های زیست شناسی جدا می کند حد اقل یک تعریف فنی ارائه می کند اما این تعریف مورد پسند همگان قرار نمی گیرد. بنابراین تعریف اصطلاح گیاه همیشه به معنی بیشتر موجودات زنده طبقه بندی شده در محدوده رده بندی گیاهان می باشد.
مثلا” اگر جلبکهای سبز به وضوح گیاهانی جزورده بندی گیاهان هستند، پس بیشترمردم اکثرخزه های دریایی را هم که جزئی از( حوزه آغازیان (هستند، جزو جلبک های سبز در نظر می گیرند. مشکل عدم وجود دقت یا توافق که در تعریف گیاه وجود دارد یکی از گفته های مورد تفاهم است که اغلب در مقالات با آن مواجه هستیم از این قبیل : ; آوند چوبی یکی از دو بافت انتقال در گیاه است . بطور کلی تصور نمی شود این جمله به معنی تمامی گیاهان
، جلبکها با گیاهان گلدار باشد. به احتمال بسیار زیاد باکتریها یا قارچها را به حساب نمی آورد. در واقع معمولا” بهتر است اینگونه تصور شود که این بحث فقط به گیاهان آوندی مربوط می شود ( ضرورتا” سرخسها ، مخروط زاها، گیاهان گلدار و تعدادی دیگر) مگر اینکه به صورتی متفاوت بیان شود( مثلا” ; در گیاهان آوندی و غیر آوندی اینگونه است ). The system of classification (see
درسیستم طبقه بندی ( به طبقه بندی علمی مراجعه کنید) که توسط گیاه شناسان برای فهرست کردن موجودات زنده زمین بکار رفته، هزاران دانشمند روزانه ساعات بسیار زیادی وقت صرف کرده اند. درابداع این سیستم تلاش شده تا سیستمی طبیعی بوجود آید در حالیکه ارتباطات تکاملی بین کلیه گونه های مختلف را توصیف نماید ( از جمله مواردیکه فقط در فسیلها شناخته شده اند). گیاهان یکی از بخشهای این طبقه بندی هستند ودرتعریف گیاهان چه بصورت کلی وچه بصورت جزئی ، باید تعدادی منبع را درکلیه فعالیتهای علمی که برای تهیه یا ارائه اطلاعات درباره آنها انجام می شود، در این سیستم طبقه بندی لحاظ کنیم.
برای گیاهان آنگونه که در حوزه رده بندی گیاهان تعریف شده اند به قسمت زیر نگاه کنید.
• برای جلبکها بطور کلی به جلبک رفته یا به جلبک دریائی مراجعه نمایید.
• برای قارچهای خوراکی قارچهای خوراکی یا قارچ مراجعه کنید.
• برای گیاهان غیر آوندی بطور کلی به گیاه غیر آوندی نگاه کنید.
• برای گیاهان آوندی بطور کلی به گیاه آوندی مراجعه کنید.
• برای گیاهان مخروطی بهPinophyta یا gymnosperms نگاه کنید.
• برای گیاهان گلدار به angiosperms نگاه کنید.
گیاهان تقریباٌ در همه جای گیتی می رویند گلها علفها و درختان را تقریباٌ هر روزه می بینیم. گیاهان همچنین بر فراز کوههای بلند در اقیانوس ها در بسیاری از بیابانها و در نواحی قطبی می رویند. بدون گیاهان، آدمیان و جانوران نمی توانستند در کره زمین زندگی کنند. آدمی بدون هوا یا خوراک نمی تواند زندگی کند و همچنین بدون گیاهان نمی تواند زنده بماند. اکسیژن موجود در هوا که تنفس می کنیم از گیاهان فراهم می آید. خوراکی که می خوریم نیز از گیاهان یا از جانوران گیاه خوار بدست می آید.
در خانه سازی و بسیاری از چیزهای سودمند را از کنده و تخته و الوار درختان و خیلی از پوشاکهای ما از الیاف گیاهی از قبیل پنبه فراهم می گردد.
دانشمندان عقیده دارند که بیش از 350000 گونه و نوع گیاه شناخته شده اما هنوز بسیاری از گیاهان ناشناخته مانده است. کوچکترین گیاه دیاتوم می باشد که تنها با میکروسکوپ می توان آن را دید حتی ممکن است یک قطره آب بیش از 500 دیاتوم در خود شناور داشته باشد.
بزرگترین گیاه زنده دنیا درخت سکویا در کالیفرنیا می باشد که بیش از 90 متر بلندی و بیش از 9 متر پهنا دارد.
برخی از درختان در کالیفرنیا هستند که عمر 4000 تا 5000 ساله دارند. دانشمندان همه موجودات زنده را به دو گروه اصلی و عمده تقسیم کرده اند.
به بیان دیگر می توان گفت که فرق عمده میان گیاهان و جانوران آن است که گیاهان در جایی ثابت هستند در حالی که تقریباٌ همه جانوران با نیرو و اراده خود حرکت می کنند.
بیشتر گیاهان خوراک خود را از هوا نور خورشید و آب می گیرند. جانوران نمی توانند برای خود خوراک بسازند. از این رو گیاهان یا جانوران گیاهخوار را می خورند. پایه و اساس واحد اصلی و آجر ساختمان موجود زنده یاخته یا سلول می باشد و از این جهت گیاه و جانور با هم تفاوت دارند زیرا بیشتر گیاهان سلول های دیواره ای کلفت حاوی ماده ای بنام سلولز دارند یاخته های جانوری ماده سلولز ندارد.
برخی چیزهای زنده که به نظر می رسد به خانواده و قلمرو گیاهان و جانوران وابسته نیستند. و این موجود تک یاخته ارگانیزم های شامل باکتری و اشکال دیگر زندگی است که تنها با میکروسکوپ قابل دیدن است. بیشتر دانشمندان عقیده دارند که به خانواده خود وابسته هستند یعنی موجودی که نه گیاه است و نه جانور.
از گیاهان برای آدمی خوراک، پوشاک، پناهگاه یعنی مهمترین نیازهایشان فراهم می شود. بسیاری از ما ازداروهایی که از گیاهان ساخته می شود یا مستقیماٌ از خود گیاهان دارویی است سود می جوییم. بعلاوه از گیاهان در مصارف زیبا سازی و لذت بخش کردن زندگی سود جسته می شود.
طبقه بندی حوزه رده بندی گیاهان
منشاء کلیه موجودات زنده متعلق به حــــــــــوزه گیاهان ، گروهی به نام جلبک سبز است که اشکـــال باقی مانده آن (paraphyletic) بوده وبصورت انواع گوناگونی در این قسمت یا درمیان آغازیان وجود دارند.جلبکهای سبز دارای کلروپلاستهایی هستند که در بر گیرنده کلروفیل a و b می باشند که بوسیله غشاهای دولایه به هم متصل هستند و دارای انواع گوناگونی تاژکدار، انبوه زی ، میله ای و حتی چند سلولی ابتدایی می باشند .بسیاری از آنها عمدتا” هاپلوئید ( تک لاد) هستند
اما بقیه ، بین گونه های هاپلوئید و دیپلوئید ( دولاد) که گامتوفیت و اسپروفیت نامیده می شوند دارای تناوب نسل می باشند.
در مرحله ای از دوران پالئوزوئیک گیاهان پیچیده و چند سلولی(رویان رستها ) بر روی زمین نمایان شدند. در این گونه های اولیه جدید ، گامتوفیت و اسپروفیت از نظر شکل و عملکرد بسیار متفاوت بودند ، اسپروفیت کوچک باقی ماند و در کل زندگی کوتاه خود وابسته به والد خود بود.
گروههای موجود در این ساختار مشترکا” خزه ها نامیده می شوند. از جمله:
• دسته Bryophyta( خزه ها)
• دسته Anthocerotophyta ( علف شاخی)
• دسته Hepaticophyta( هپاتیکها)
تمامی این گونه ها کوچک بوده و محدود به محیطهای مرطوب می باشند و برای تولید هاگ وابسته به آب هستند. در دوران سیلورین ، رویان رستهای جدیدی نمایان شدند که در اثر سازگاری امکان غلبه بر این موانع را که در دوران دونین دستخوش پرتوش سازگاری گسترده ای شدند پیدا کردند. این گروهها معمولا” دارای کوتیکول هستند که در برابرخشکیدگی مقاوم می باشند و بافت آوندی که آب را سرتاسرگیاه منتقل می کند که به همین علت آنها را گیاهان آوندی می نامند.
• دسته Lycophyta ( گرگ پاها)
• دسته Sphenophyta( دم اسبی)
• دسته Psilophyta (سرخسهای ماهوتی)
• دسته Ophioglossophyta ( لاله آلپی و سرخسهای تاکی)
• دستهPterophyta ( سرخسها)
گیاهان آوندی هم زیر گروهی ازاسپرماتوفیتها یا گیاهان دانه دار هستند که تا آخردوران پالئوزوئیک متنوع شدند. دراین گونـــــه ها گامتوفیت کاملا” کاهش یافت و اسپروفیت درون پوششی به نام دانه که در والد آنها بوجود می آید شروع به زیستن نمودند. اسپرماتوفیتها عبارتند از:
• دسته Cycadophyta ( سرخس نخلی)
• دسته Ginkgophyta ( درخت گینگکو)
• دسته Pinophyta ( مخروط زاها ، گیاهان مخروطی )
• دسته Gnetophyta (Gnetae)
• دسته Magnoliophyta ( گیاهان گلدار ، آنتوفیتا)
این دسته ها به دو گروه بازدانگان ( بی دانه ها ؛ چهار دسته اول) و گیاهان گلدار یا angiosperms تقسیم می شوند. پنجمین دسته فوق آخرین گروه عمده گیاهان است که در دوران ژوراسیک بوجود آمده و به سرعت در بیشتر زیبومه ها گسترده شدند.
رده های گیاهان
ممکن است بخواهیم علاوه بر طبقه بندی علمی گیاهان یا روشهای مردم پسند تر براساس این سیستم ، به طبقه بندی گیاهان با روشهای متفاوت دیگری بپردازیم که در ذیل به بررسی برخی از آنها می پردازیم:
ممکن است گیاهان بر مبنای الگوهای رشد فصلی اشان مرتب شوند. البته گیاهان ساده مثل جلبکها دوران زندگی کوتاهی دارند و اصطلاحهای زیر در مورد آنها بکار نمی رود اما جمعیت جلبکها عموما” فصلی هستند.
• سالانه : زندگی و تولید مثل در یک فصل رشد و نمو.
• دوسالانه : زندگی در دو فصل رشد و نمو ؛ تولید مثل معمولا” در سال دوم
• چند ساله : زندگی در سالهای رشد نمو طولانی ؛ ادامه به تولید مثل در یک مرحله
گیاهان آوندی یا herbaceous ( غیر چوبی ) هستند ویا چوبی. گیاه چوبی ممکن است درختانی باشند با یک یا چند تنه و شاخه که روی زمین بوجود می آیند ویا درختچه هایی باشند بدون تنه ، با شاخه هایی که نزدیک سطح زمین قرار دارند.
همچنین ممکن است گیاهان بر اساس چگونگی کاربردشان طبقه بندی شوند.گیاهان غذایی از جمله میوه ها ، سبزیجات ، گیاهان دارویی و ادویه ها می باشند.
اطلاعات عمومی گیاهان
میزان رشد یک گیاه عادی 75-20 میکرو متر در هر ساعت می باشد.
