مقاله بررسی مجتمع فرهنگی ورزشی شهر بابل دارای 60 صفحه می باشد و دارای تنظیمات در microsoft word می باشد و آماده پرینت یا چاپ است
فایل ورد مقاله بررسی مجتمع فرهنگی ورزشی شهر بابل کاملا فرمت بندی و تنظیم شده در استاندارد دانشگاه و مراکز دولتی می باشد.
این پروژه توسط مرکز مرکز پروژه های دانشجویی آماده و تنظیم شده است
توجه : در صورت مشاهده بهم ریختگی احتمالی در متون زیر ،دلیل ان کپی کردن این مطالب از داخل فایل ورد می باشد و در فایل اصلی مقاله بررسی مجتمع فرهنگی ورزشی شهر بابل،به هیچ وجه بهم ریختگی وجود ندارد
بخشی از متن مقاله بررسی مجتمع فرهنگی ورزشی شهر بابل :
-1- طرح مسئله:
مسئله اوقات فراغت و چگونگی گذراندن آن از مسائل بسیار مهم برای افراد جامعه بخصوص شهرهای کوچک می باشد و تاثیر زیادی در پرورش افراد جامعه خواهد داشت. به طوریکه اگر در مسیر صحیح قرار بگیرد موجبات پیشرفت آن را فراهم آورده و در غیر این صورت موجب افزایش بزهکاری، اعمال نادرست و در کل زوال و نابودی شهر و مردمانش می شود.
شهر بابل از شهرهای استان مازندران می باشد که دارای جمعیت جوان به نسبت زیاد می باشد و از نظر فرهنگی در سطح بالایی قرار دارد. بنابراین گذراندن اوقات فراغت بسیار مهم می باشد و مکانی که بتوان مورد استفاده جوانان از نظر علمی، فرهنگی، تفریحی قرار بگیرد تقریباً وجود ندارد. یا لااقل در اختیار عموم نیست. بنابراین ایده طراحی چنین مرکزی بر اساس دو اصل استفاده از فرهنگ و طبیعت منطقه پایه گذاری شد. و سعی خواهم کرد که در طراحی مسائل زیر را مد نظر داشته باشم.
-استفاده از فرهنگ بومی منطقه
-استفاده از طبیعت منطقه
-امکانات و پتانسیل های منطقه اقلیم، جاذبه های گردشگری و ; دید و منظر
– محدودیت ها و مشکلات فقدان مدیریت شهری و ;. نبود امکانات مالی، نبودن ضابطه در ساخت ساز شهری و ;
1-2- خلاصه ای از علت انتخاب موضوع:
در طی سالهای اخیر شاهد رشد سریع شهر بوده ایم بدون اینکه رشد چشمگیر در زمینه سرانه فضاهای فرهنگی، ورزشی را شاهد باشیم. جمعیت کثیری بدون در دسترس داشتن محیطی مناسب، در زمانهای آزاد به سمت پارکهای کوچک شهری و حتی فضاهای کنار خیابانهای اصلی رو می آورند و آرامش از دست رفته خود را در آن جا جستجو می کنند. با توجه به شناخت بومی منطقه و آشنایی با مشکلات و معضلات فرهنگی – اجتماعی موجود در شهر در نگاه اول نیاز به طراحی مجموعه فرهنگی – ورزشی – تفریحی که پاسخگوی برخی از مسائل فوق باشد در محدوده ضروری به نظر می رسد. با توجه به اینکه من خود شناخت کاملی از مسائل و معضلات شهری و اجتماعی آنجا دارم طراحی این مجموعه که از مهمترین و ضروری ترین احتیاجات مردم فرهنگ دوست آن منطقه می باشد را به عنوان موضوع پروژه خود برگزیده ام.
این پروژه طراحی مجموعه ای برای عده کثیری از شهروندان بابلی و بخصوص جوانان که بتوانند اوقات فراغت خود را پربارتر نمایند و هدف آن ایجاد تأسیسات فرهنگی، تفریحی، ورزشی در فضاهای سالم و ایجاد زمینه های آزاد جهت رشد فرهنگی و تقویت قدرتهای اجتماعی و تبادل فرهنگی می باشد.
1-3- روش تحقیق:
انتخاب روش تحقیق بستگی به اهداف و ماهیت موضوع پژوهش و امکانات اجرایی آن دارند بنابراین هنگامی می توان در مورد روش بررسی و انجام یک تحقیق تصمیم گرفت که اهمیت موضوع، اهداف و نیز وسعت آن مشخص باشد. چون موضوع تحقیق این پروژه بررسی، مطالعه و طراحی قسمتی از شهر است تاثیرپذیری و تاثیرگذاری آن بر شهر بخشی از تحقیق است در بخش مبانی نظری پروژه به آن توجه خواهد شد. در بخش مطالعاتی به مطالعات نمونه های موجود داخل و خارجی می پردازم و از فهرست فضاهای مورد نیاز و سایر اطلاعات مورد نیاز برای این طراحی، آگاهی پیدا می کنم. روش تحقیق به این ترتیب است.
کتابخانه ای (اسنادی) اهمیت موضوع از جهت موارد مشابه داخلی و خارجی مورد بررسی قرار خواهد گرفت در این بررسی چگونگی فضاها، روابط بین آنها، ساختار، شکل و ; مورد ارزیابی قرار می گیرد.
میدانی در این مود سایت مورد نظر، ابعاد آن، شماتیک، دسترسی، اقلیم (که تاثیر زیادی در شکل و عملکرد خواهد داشت) مورد بررسی قرار خواهد گرفت.
که در نتیجه: آشنایی با خصوصیات و نیروهای اقلیمی و جغرافیایی بستر پروژه همچنین سلسله مراتب دسترسی به این مرکز. شناخت خود زمین طرح، جهت گیری بنا، بررسی ایده ها و بررسی هندسه زمین و غیره. کار طراحی را که شامل: الگوی ساختاری شکل گیری، مبانی شکل گیری آن الگو، اصول و معیارهای نظم دهنده به طرح، طرحهای اولیه و سرانجام طرح نهایی و به دنبال آن طراحی جزئیات است را در پی خواهد داشت.
*2- شناخت و بررسی ویژگیهای کلی منطقه
2-1- شهر بابل (پیشینه و وجه تسمیه)
شهر بابل در گذشته به نام های دیگری خوانده می شد که قدیمی ترین آن مامطیر است. در باره بنای مامطیر و همچنین نام آن روایات گوناگونی وجود دارد. ابن اسفندیار در تاریخ طبرستان ص 73 درباره بنای مامطیر و نام آن می گوید که چون امام حسن بن علی (ع) در زمان خلافت عمر به مامطیر رسید و مکانی دلگشا با آبگیرهای و مرغان و شکوفه ها بدید گفت: «بقعه طیبه ماء و طیر» از آن تاریخ مختصر عمارتی پدید آمد; »
در مورد تغییر نام شهر به بارفروش، عباس زریاب خویی می نویسد: دقیقاً معلوم نیست که در استیلای مغول بر مامطیر چه گذشته است. ظهیرالدین در تاریخ طبرستان و رویان و مازندران (تهران 1363 ش، ص 264) می گوید که لشگر مغول در استراباد و مازندران قتل به افراط کردند، چنانکه توده خاک در آمل و ساری و کجور که از خرابکاری آنها پیدا شده بود هنوز (در زمان او) بر جای بوده است. اگر حال شهرهای بزرگ چنین بوده، حال شهرک ها معلوم است و شاید از این رو نام مامطیر برافتاده و در قرن هشتم در زمان حکومت مرعشیان نام
بارفروش ده بر آن نهاده شده باشد. در باره این تحول می توان حدس زد که شهرک مامطیر، مانند شهرکهای دیگر مجاور آن از قبیل رودبست و ارم و تریجه و غیر آن، در حمله مغول به کلی ویران شده بود. پس از مدتی چون محل آن استعداد آبادی و استقرار جمعیت را داشته است مردم به تدریج در آن جمع شده اند و این از افسانه ای که دومرگان از قول مردن این شهر در باره آستانه «کلاج مشهد» یا «کلاج مسجد» ذکر کرده است به خوبی معلوم می شود.
; در کتاب هیأت علمی فرانسه در ایران (تالیف ژاک دومرگان، ترجمه کاظم ودیعی، ج 1، ص 220) در ذیل بارفروش آمده است: «تنها بنای تاریخی شهر مسجد کهنه ای است که در حدود هزار سال است بنا شده ;. و مقبره امام ابوالقاسم (کذا) پسر امام موسی (ع) وجود دارد (کذا). مازندرانی ها آن را کلاغ مسجد، ایرانی ها آنرا امازاده ابوالقاسم می نامند.» پس از آن افسانه ای درباره بنای شهر و این محل ذکر می کند و می گوید که: این منطقه قبل از بنای مسجد خالی از سکنه بوده و همه هفته در آنجا بازاری تشکیل می شده است.
اهالی متوجه شدند که در محلی که امروز مسجد بنا شده است، کلاغ ها گروه گروه گرد هم جمع می آیند و مردم به همین دلیل زمین را کندند و آثار و بقایای امام را یافتند و در آنجا مسجدی ساختند که به مسجد کلاج یا مسجد کلاغ موسوم شد و شهر پیرامون آن بنا گردید. به موجب این افسانه در آن محل هفته بازاری تشکیل می شده است و این وجه نامگذاری بعدی آن را به بارفروش روشن می سازد.
2-2- رشد شهر: (عمل جایگزینی شهر در مقر فعلی)
رشد شهر به سه صورت قابل بررسی است. وجه عملکردی، وجه جمعیتی و وجه فضایی. در واقع نقش و عملکرد شهر موجب جذب جمعیت و تثبیت آن می شود و به تبع آن شهر مرحله به مرحله در مقر خویش رو به رشد می نهد.
2-2-1- الف) وجه عملکردی: در مورد رشد وجه عملکردی بارفروش، می توان به عملکرد تجاری و بازرگانی این شهر توجه کرد. پیدایش این شهر با ایجاد یک هفته بازار در مقر اولیه شهر همزمان بوده است و محل بارفروش ده بیانگر اهمیت تجاری شهر از بدو تولد بوده است.
2-2-2- ب) وجه جمعیتی: رشد وجه عملکردی شهر که عمدتاً حول محور عملکرد تجاری آن استوار بوده است، موجب جذب جمعیت شده و به این ترتیب زمینه های لازم را برای رشد وجه جمعیتی فراهم کرده است و جمعیت قابل توجهی از تجار مسلمان، یهودی و ارمنی و باکویی و روسی به دلیل اهمیت تجاری شهر، در این شهر زندگی می کردند.
2-2-3- ج) وجه فضایی: رشد فضایی شهر یعنی ملاحظه این نکته که شهر چگونه مرحله به مرحله در مقر خویش رو به رشد می نهد و چگونه این رشد در سیمای بناها انعکاس می یابد.
به طوریکه قبلاً توضیح داده شد در قرن ششم در زمان حکومت مرعشیان نام بارفروش ده بر این مکان نهاده شده است. «در زمان زندیه و هنگام نقل فعالیتهای اقامحمدحسن خان قاجار ذکر بارفروش بسیار به میان می آید و جالب آنکه کلمه «ده» از آخر آن برداشته شده است و این اهمیت روزافزون آن را در اواخر قرن دوازدهم هجری می رساند. »
چنانچه ذکر شد، به نظر فریزر بارفروش در 1238 هـ . ق / 1823 م. به اوج شکوفایی و عظمت خود رسیده بود
ملگونف در سال 1277 هـ . ق / 1860 م در مورد این شهر، به نام 52 محله اشاره می کند. تعدادی از این نام ها که ملگونف به آنها اشاره کرده است، امروز برای شهرواندان این شهر ناشناخته است.
در مورد شکل ظاهری شهر ، ابب در سال 1260 هـ . ق فضای شهر را اینگونه توصیف می کند: تمام شهر پوشیده از درخت است و کمتر منطقه ای از آن در یک نظر دیده می شود. شهر در زمینی صاف و هموار است و خیابانها و کوچه های نامنظمی داد که در زمستان پر از گل و لای است و اسب تا زانو در گل می رود. بازار اینجا خیابانی صاف و مستقیم است، نه فراوانی نعمت دارد و نه زیباست.
در سال 1306 هـ – ش در زمان سلطنت رضاشاه، نام بارفروش به بابل تغییر یافت، این نام ظاهراً از بابلرود گرفته شده است که از کنار این شهر می گذرد.
تا قبل از 1309 فقدان طرح شهری در این شهر کاملاً احساس می شود. بی نظمی در توسعه تدریجی محله های شهر باعث بوجود آمدن کوچه های تنگ و دراز و بن بست پیچ در پیچ شده بود.
نوسازی این شهر از تابستان 1309 آغاز شد و بسیاری از خیابانهای تنگ آن تخریب و خیابانهای اصلی ساخته شد.
بناهای ماندگاری از این دوره به جای مانده است که اغلب با هدف کارکرد اداری و خدماتی احداث شده بودند. بسیاری از این بناها مانند ساختمان شهربانی، ساختمان شهرداری سابق (گنجینه بابل). بیمارستان و بناهای دیگر هنوز مورد استفاده قرار می گیرند. در سالهای اخیر با احداث کمربندی شهر بابل و ایجاد پلهای جدید برروی بابلرود در مسیر جاده آمل، شهر در اطراف کمربندی و همچنین بابلرود در دو طرف جاده آمل گسترش یافته است.
2-3-دین و سواد و آموزش
در سرشماری آبان 1357 حدود 79/99 درصد از جمعیت این شهرستان را مسلمانان تشکیل می دادند. از جمع 421068 نفر جمعیت این شهرستان، 420180 نفر مسلمان، 116 نفر زرتشتی، 8 نفر مسیحی، 1 نفر کلیمی، 245 نفر سایر مذاهب و 518 نفر اشهارنشده اعلام شده است.
در سال 1375 از 375799 نفر جمعیت 6 سال و بیشتر شهرستان حدود 25/78 درصد باسواد بوده اند. نسبت باسوادی در گروه سنی 14-6 سال 34/97 درصد و در گروه سنی 15 سال و بیشتر 70/70 درصد بوده است. در میان افراد لازم التعلیم (14-6 ساله) نسبت باسوادی در نقاط شهری، 30/97 درصد و در نقاط روستایی 27/97 درصد بوده است. نسبت باسوادی در میان مردان 44/82 درصد و در میان زنان 13/74 درصد بوده است. این نسبت در نقاط شهری برای مردان و زنان به ترتیب 48/88 درصد و 82/90 درصد و در نقاط روستایی 85/72 درصد و 83/67 درصد بوده است.
72/71 درصد از جمعیت 24-6 سال شهرستان بابل در سال 1375، مشغول تحصیل بوده اند این نسبت در نقاط شهری 75/76 درصد و در نقاط روستایی 25/68 درصد بوده است 95/95 درصد از کودکان (10-6 ساله)، 26/92 درصد نوجوانان (14-11 ساله) و 31/43 درصد از جوانان (24-15 ساله) در زمان سرشماری به تحصیل اشتغال داشته اند.
2-4- جمعیت و نیروی انسانی:
جمعیت و پراکندگی آن:
به موجب سرشماری ابان 1375، جمعیت شهرستان بابل 421068 نفر بوده است که از این عده 66/42 درصد در نقاط شهری و 34/57 درصد در نقاط روستایی سکونت داشته اند. جمعیت غیرساکن این شهرستان صفر بوده است.
-ساخت جنسی و سنی:
از 421068 نفر جمعیت شهرستان بابل حدود 208680 نفر مرد و 212388 نفر زن بوده اند که نتیجه نسبت جنسی برابر 98 بوده است، یعنی در مقابل هر 100 نفر زن، 98 نفر مرد وجود داشته است. از جمعیت این شهرستان 04/36 درصد در گروه سنی کمتر از 15 سال، 81/58 درصد در گروه سنی 64-10 سال و 13/5 درصد در گروه سنی 65 سال و بیشتر قرار داشته اند. (نمودار 1)
2-5- معماری و مسکن: (معماری بومی منطقه)
تا قبل از سال 1310 هـ . ش تغییرات محسوسی در وضع خانه های سواحل جنوبی دریای خزر به وقوع نپیوست. حتی در مناطق شهری شکل سنتی خانه ها حفظ شده بودند. ولی در سبک کاخ ها، بناهای مذهبی، ساختمانهای دولتی و بناهای دیگر به علت اینکه در احداث آنها همیشه از طرز معماری نقاط مرکزی ایران پیروی می شد، تغییراتی صورت گرفته است.
بنای خانه های سنتی شهرستان بابل عموماً از خشت خام، سنگ، آجر، نی (یله) و چوب تشکیل شده و پوشش آن از گاله (نی)، تخته و سفال است. گاله نوعی گیاه است که در کناره های مرداب می روید و از آن برای بافتن حصیر و پوشش بناها استفاده می کنند. در گذشته، آجر به علت کمیاب بودن منحصراً در قصرهای شمال ایران و در خانه های اعیان و اشراف بکار می رفت. حتی تا چند سال پیش، کاربرد آجر در خانه های روستایی کمتر به چشم می خورد.
در اواخر دوره قاجار، به دلیل رفت و آمد دائمی مردم این ناحیه به اروپا و به خصوص همسایه شمالی، خانه ها و بناهای شهرهای این منطقه کم کم رنگ و شکل دیگری پیدا کرد. توانگران برای ساختن خانه های خود آجر را از شهر بادکوبه وارد می کردند.
از 1310 به بعد به تدریج بناهای غربی در نواحی شمالی کشور به خصوص در شهرها و نواحی ساحلی توسعه یافت. مشخصات سبک بناهای این منطقه به طور کلی عبارت است از: 1-پوشش با شیب تند. 2-سقف مسطح – 3-تالار ستون دار
بناهای شهرستان بابل همچون بناهای سایر نواحی سواحل جنوبی دریای خزر، به طور کلی همواره با خطرات زیر مواجه بوده اند:
1-رطوبت دائمی هوا که چوب را به سرعت فاسد می کند و از بین می برد.
2-خزه و علف های هرز که در بام خانه ها و سطح بیرونی دیوارها می روید و در آنها شکاف ایجاد می کند و باعث فروریختن آنها می شود.
3-سرعت باد که تخته های پوشش بام را از جا کنده و با خود می برد.
4-آب باران که پی ساختمانها را می شوید و رفته رفته از استحکام آن می کاهد.
5-پرندگان که طعمه های خود را زیر سفالهای بام یا میان گالی (لی) پنهان می کنند و برای بازیافتن آنها سفالها را با منقار بلند می کنند و گاله را بیرون می کشند و موجب نفوذ آب باران به بام خانه می شوند و
6-آتش سوزی
2-6- امکانات ارتباطی:
امکانات ارتباطی، اعم از راهها، وسایل حمل و نقل، تلفن، رادیو، تلویزیون، مطبوعات علاوه بر تأثیر مستقیم بر تولیدات یک منطقه و کشور، همچنین توزیع آن، بر پراکندگی مناسب جمعیت، کاهش مهاجرت و ارتقای سطح آگاهی و فرهنگ جامعه تأثیری قاطع دارند. جابجایی عوامل تولید و حمل و نقل کالاهای تولید شده به مراکز مصرف و برقراری تعادل در عرضه و تقاضاهای کالاها و خدمات، بدون وجود شبکه گسترده ای از راهها و وسایل کافی حمل و نقل ممکن نیست.
2-6-1- راهها: به موجب قوانین و مصوبات جاری، مجموعه شبکه های اصلی راههای کشور، اعم از جاده های موجود و جاده های در حال احداث و ترمیم و نگهداری آنها، به عهده وزارت راه و ترابری است. آنچه که به راههای روستایی فرعی مربوط می شود، این وظایف به عهده وزارت جهادسازندگی است.
اداره راه و ترابری شهرستان بابل، مدیریت قستهایی از سه محور اصلی بابل – بابلسر، بابل – قائمشهر و بابل – آمل، به طول 45 کیلومتر و همچنین 9 محور روستایی به طول 115 کیلومتر را به عهده دارد. نقشه 2 وضعیت راهداری حوزه استحفاظی اداره راه و ترابری شهرستان بابل را نشان می دهد.
پلهای متعددی در محدوده شهرستان بابل احداث شده است که مهم ترین آنها عبارتند از: پل محمدحسن خان، پل موزیرج، پل درازکلا – خلیل کلا، پل جبیبی، پل خراسان محله، پل دیوا و پلهای دیگر. جدول 13 فهرست پلهای بالای ده متر در محدوده بابل را نشان می دهد.
ردیف نام پل طول به متر نوع پل تعداد دهانه طول هر دهانه نام محور کیلومتر
1 محمدحسن خان 5/135 آجری و قوسی 9 (5/11*5)+(14*4) بابل-آمل قدیم 500+0
2 اکتیچ کلا 16 بتنی 1 16 بابل-آمل قدیم 500+9
3 دیوا 35 تیر و دال 3 5/11*3 بندپی غربی 000+23
4 حبیبی 30 بتنی و فلزی 1 30 شهید صالحی
5 خراسان محله 20 تیر و دال 3 (20*1)+(5*2) بندپی غربی
6 درازکلا-خلیل کلا 5/102 تیر و دال 5 5/20*5 بابل-گنج افروز
7 موزیرج بابل-آمل جدید
چنانچه ذکر شد علاوه بر موارد یاد شده، بخشی از راههای شهرستان بابل در حوزه استحفاظی سازمان جهادسازندگی شهرستان بابل قرار دارد. مجموع طول این راهها در 1376 حدود 734 کیلومتر بوده است که 220 کیلومتر آن راههای آسفالته، 314 کیلومتر راههای شوسه و 200 کیلومتر راههای خاکی را شامل می شده است. در 1376 تعداد 25 روستای فاقد راه در شهرستان بابل وجود داشته است.
2-7- فضاهای سبز و تفریحی: (جاذبه های توریستی)
فضاهای سبز و پارکهای تفریحی شهر بابل به دلیل کمبود امکانات و تجهیزات هیچگونه جاذبه ای برای پر کردن اوقات فراغت شهروندان ندارد. بسیاری از شهرهای زیبا و معروف جهان شهرهایی هستند که رودخانه ای از وسط شهر عبور می کند. حتی در بعضی موارد با تغییر جهت مسیر رودخانه، سعی می کنند تا با سامان دهی و عمران و آبادی دو طرف رودخانه و احداث پلهای متعدد، ارائه انواع خدمات و مانند آنها از جاذبه های آن استفاده بهینه به عمل آورند. حتی بار مالی این گونه اقدامات عمرانی از طریق واگذاری امتیاز برخی از فعالیتهای
خدماتی و اخذ عوارض مرغوبیت اراضی می توان تأمین کرد. متأسفانه، از گذشته های دور تا کنون هیچگاه بابلرود، همچون بسیاری از رودخانه های دیگر که از ارتفاعات البرز سرچشمه می‌گیرند و از کنار شهرهای ساحلی عبور می کنند و به دریای خزر می‌ریزند، به عنوان عاملی که می تواند از نظر زیبایی، حفظ تعادل محیط زیست، جذب گردشگران و دیگر جذابیت ها چهره شهر را دگرگون کند، مورد توجه قرار نگرفته است. همواره به بابلرود به عنوان عامل محدودکننده توسعه و گسترش شهر توجه شده است و همواره انواع فاضلابهای شهری، روستایی و صنعتی و دیگر آلاینده ها، این رودخانه را آلوده کرده اند. به علاوه تا کنون هیچ عمران و آبادی در دو طرف این رودخانه انجام نشده است. در محدوده شهر بابل گذشته از پل قدیمی محمدحسن خان و پل جدید مجاور آن و پلهایی که در مسیر جاده بابل – آمل احداث شده راه ارتباطی دیگری بین شرق بابلرود و غرب آن وجود ندارد.
توجه به اطراف رودخانه و انتخاب مکانهای مناسب به منظور توسعه فضای سبز و احداث امکانات تفریحی در این اماکن می تواند چهره شهر را دگرگون کند.
به موجب گزارش وضع موجود فضای سبز و تفریحی شهر بابل که توسط مهندسین مشاور در طرح و ابداع انجام شده بود، در 1368 این شهر دارای 45150 متر مربع فضاهای سبز و تفریحی بود که این مقدار حدود 23/0 درصد فضای شهر را به خود اختصاص می داد. سرانه فضای سبز و پارک عمومی در این شهر 5/0 متر مربع بوده است که بسیار ناچیز است. نقشه 3 محل پارکهای عمومی شهر بابل را نشان می دهد.
در سالهای اخیر بخشی از زمینهای متعلق به هلال احمر که در شمال شهر و شرق جاده بابل به امیرکلا واقع است و قبلاً به صورت مزروعی بوده، با تغییر کاربری به پارک کودک تبدیل شده است.
در طرح جامع شهر بابل پیش بینی شده بود که تا 1372 حدود 442159 متر مربع از طریق تبدیل قبرستانهای داخل شهر و همچنین تبدیل اراضی غرب بابلرود در پشت فلکه قاضی کتی و نواحی مجاور به مساحت فضای سبز شهر بابل اضافه شود و سرانه فضای سبز از 5/0 متر مربع به 14/3 متر مربع افزایش یابد. به نظر نمی رسد تا کنون این هدف تحقق یافته باشد.
2-8- نتیجه گیری
با توجه به آمارهای داده شده در این فصل در خصوص دین ، سواد و جمعیت نیروی جوان مردم این منطقه از لحاظ داشتن آگاهی در زمینه های مختلف در سطح بالایی قرار دارد و جمعیت جوان شهر نیز نسبتاً زیاد می باشد. همچنین امکانات ارتباطی که آن را از سه طرف به سه شهر دیگر مانند قائم شهر، آمل و بابلسر متصل می کند این شهر را دارای اهمیت خاصی در منطقه می نماید از جهتی کمبود جاذبه های توریستی مانند پارک و فضای سبز و نیاز مردم به آن موجب می شود که نبود فضای فرهنگی، تفریحی در آن جا بسیار احساس شود. بدین جهت بود که طراحی فضای ورزشی، آموزشی و خدماتی برای مردم منطقه در نظر گرفته شد.
*3- خصوصیات جغرافیایی و اقلیمی
3-1- موقعیت شهرستان بابل :
سرزمین سرسبز و خوش آب و هوایی که به صورت یک مجموعه جغرافیایی واحد و نواری باریک در سواحل جنوبی دریایی خزر واقع و به وسیله دیوار عظیم رشته کوههای البرز از بقیه کشور جدا شده است ، از نظر تقسیمات کشوری به سه استان گیلان ، مازندران و گلستان تقسیم شده است ، شهرستان بابل محدوده نسبتاً کوچکی از این سرزمین سرسبز است که در استان مازندران واقع شده است و از دامنه های شمالی و مرطوب کوه های سوادکوه ، فیروز کوه و کنیون از رشته کوههای البرز شروع می شود و جلگه نسبتاً وسیعی را در بر می گیرد ، رودخانه های بابلرود ، سجا رود ، متالون رود ، کلارود و چند رودخانه دیگر نیز از ارتفاعات این ناحیه سرچشمه می گیرند .
شهرستان بابل بین 36 درجه و 5 دقیقه و 36 درجه و 35 دقیقه عرض شمالی از خط استوا ( مدار مبداء ) و 25 درجه و 30 دقیقه و 25 درجه و 45 دقیقه طول شرقی از نصف النهار گرینویچ واقع شده است .
عرض جغرافیایی هر واحد مکانی در نوع آب و هوای مکان مورد نظر موثر است . نظر به اینکه این ناحیه در عرضهای جغرافیایی متوسط واقع شده است لذا فاقد آب و هوای سردی است که معمولاً در عرضهای بلند وجود دارد . اگر در بعضی نقاط هوای زمستانی خیلی سرد مشاهده می شود ، بیشتر به علت ارتفاع زیاد از سطح دریاست، نه عرض جغرافیایی .
یکی از عوامل مساعد بودن شرائط آب و هوایی این منطقه عرض جغرافیایی است شهرستان بابل در 210 کیلومتری شمال شرقی تهران واقع است و از شمال به شهرستان بابلسر از جنوب به خط الراس کوههای البرز ، از غرب به شهرستان آمل و از شرق به شهرستانهای قائمشهر و سواد کوه محدود می شود.
مساحت این شهرستان حدود 14301 کیلومتر مربع است که تقریبا 94/5 درصد کل استان را در بر می گیرد
به موجبات آخرین تقسیمات اداری استان مازندران شهرستان بابل در 1377شامل سه بخش ده، دهستان، دو شهر و 556 آبادی است.
جدول1 نقشه و تقسیمات اداری شهرستان بابل را نشان می دهد .
3-2- شرایط اقلیمی: این منطقه از پرباران ترین و سرسبزترین مناطق اقلیمی ایران است و در تمام فصول سال دارای بارندگی می باشد. با وجود عرض نسبتا کم این کرانه از دو ناحیه تقریبا مجزا تشکیل شده است. یکی ناحیه جلگه ای است که به صورت نوار باریک در امتداد دریا گسترش یافته و کشتزارهای وسیع وهمچنین شهرهای بزرگ در این ناحیه می باشند . عرض این جلگه درمجاور رودخانه هایی مانند سفید رود، هراز، تجن و در منطقه شرقی دریای خزر بیشتر است دوم ناحیه کوهستانی شمال سلسله جبال البرز است که پوشیده از درختان جنگلی می باشد. در بیشتر مناطق خصوصا در مناطق مرکزی و شمال غربی، فاصله این رشته کوه تا دریا از چند کیلومتر تجاوز نمی کند.
خصوصیات آب و هوایی این کناره به قرار زیر است:
الف- بارندگی زیاد در تمام فصول سال خصوصا در فصل پاییز و زمستان
ب- رطوبت نسبتا زیاد در تمام فصول سال
ج- اختلاف کم درجه حرارت بین شب و روز
د-پوشش وسیع نباتی.
سمت جنوب غربی دریای خزر یعنی استان گیلان دارای بارندگی بیشتر نسبت به سایر قسمتها است و هرچه از سمت غرب به شرق پیش رویم از بارندگی کاسته می شود به نحوی که در بندر انزلی در جنوب غربی کناره، معدل 28 ساله (بین سالهای 1367-1340ش) میزان بارندگی سالیانه 1818 mm و در گرگان در جنوب شرقی کناره معدل میزان بارندگی حدود یک سوم یعنی تنها 617 mm است درصد رطوبت نسبی نیز در منطقه بسیار زیاد است و در شهرهایی مانند بندر انزلی ، رشت، رامسر و بابلسر حدود 80% می باشد که بیش از حد آسایش انسان است. میزان رطوبت در کنار دریا بیشتر و در ارتفاعات و قسمتهای شرقی کمتر است.
به دلیل وجود دریای خزر و همچنین رطوبت بسیار زیاد هوا، نوسان درجه حرارت در طی شبانه روز بسیار اندک است و از چند درجه سانتیگراد تجاوز نمی کند خصوصا در مواقعی که آسمان ابری است نوسان درجه حرارت باز هم کاهش می یابد به خاطر اینکه ابر مانند عایق حرارتی در طی روز مقداری از نور و حرارت که آفتاب رابه فضای خارج جو منعکس می کند و همچنین در طی شب باعث کاهش تابش حرارت از زمین گرم به اسمان سرد می شود.
جهت آسایش انسان ویژگیهایی که این اقلیم ایجاب می کند این است که در فصول گرم در کلیه فضاهای شهری از جریان باد و در داخل ساختمانها از کوران دو طرف هوا باید حداکثر استفاده صورت گیرد. در طی این فصول وجود جریان هواو ایجاد سایه بهترین شرایط را برای آسایش انسان فراهم می نماید. در فصول سرد باید جلوی باد سرد و همچنین باد توام با باران را سد نمود. مطلب دیگر اینکه در کلیه فصول ساختمان راباید در مقابل بارش بارانهای سیل اسا و رطوبت حاصل از آن محافظت نمود.
3-2-1- بافت شهری: در مناطقی که در نزدیکی ساحل دریا می باشند ویا مقدار بارندگی زیاد است، وجود رطوبت هوا از جمله مشکلات عمده می باشد هوای مرطوب از هوای خشک سنگین تر است ودر قسمت زیرین هوای خشک قرار می گیرد. لذا اگر فضاهای شهری محصور باشند و کوران هواو باد در آنها جریان نداشته باشد در سطح شهر کلیه این فضاها از هوای مرطوب انباشته خواهد شد و تنفس و فعالیت بسیار طاقت فرسا خواهد گردید به همین دلیل باید از جریان هوا حداکثر استفاده صورت گیرد تا از ساکن شدن رطوبت بیش از حد در فضاهای شهری جلوگیری شود.
لذا ساختمانها در این مناطق مجزا از هم ساخته می شوند با حیاطها و فضاهای باز و وسیع و حصار دور این فضاها اغلب کوتاهتر از قد انسان است دلیل این امر همان استفاده از جریان هوا است تا ازمیان ساختمانها عبور کرده و هوای مرطوب و راکد را با خود به بیرون محوطه و فضاهای زیستی ببرد بهره بردن از طبیعت زیبا و سرسبز منطقه نیز از دلایل دیگر جهت تلفیق محیط مسکونی با طبیعت است.
البته باید توجه داشت هر چه از حاشیه شهر به مرکز نزدیک می شویم به دلیل تراکم بیشتر جمعیت و همچنین ارزش بیشتر زمین ، فاصله ساختمانها از یکدیگر کمتر می شود ، ولی بهر جهت در فضاهای مرکزی شهر نیز سعی می شود تا از جریان هوای بین دریا و خشکی و یا از جریان باد غالب در منطقه جهت تهویه هوای فضاها، حداکثر استفاده بشود.
خصوصیات کلی بافت شهری و روستایی در منطقه به قرار زیر است:
الف- بافت شهری و روستایی به صورت باز و گسترده
ب- فضاهای شهری نسبتا وسیع
ج- محوطه ها با دیوارهای کوتاه
د- کوچه های نسبتا عریض
هـ- ساختانهای جدا از هم ، در مراکز شهری متصل به هم
– فرم بنا: با دلیل بارندگی بسیار زیاد و رطوبت بیش از حد، فرم بنا در منطقه عمدتا جهت مقابله با این دو عامل شکل گرفته است.
3-3 – ویژگیهای معماری بومی مناطق معتدل و مرطوب
معماری بومی این مناطق دارای ویژگیهای زیر است.
1) در نواحی بسیار مرطوب کرانه های نزدیک به دریا برای محفاظت ساختمان از رطوبت بیش از حد زمین ، خانه ها روی پایه های چوبی ساخته شده اند ولی در دامنه کوه رطوبت کمتر است معمولا خانه ها روی پایه هایی از سنگ ، گل و در پاره ای موارد روی گربه روها بنا شده اند.
2) برای حفاظت اتاق ها از باران، ایوانک های عریض و سر پوشیده در اطراف اتاقها ساخته اند. این فضاها در بسیاری از ماه های سال برای کار و استراحت و در پاره ای موارد برای نگهداری محصولات کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرد.
3)بیشتر ساختمانها با مصالحی با حداقل ظرفیت حرارتی و در صورت استفاده از مصالح ساختمانی سنگین،ضخامت آنها در حداقل میزان ممکن حفظ شده است (در این مناطق بهتر است از مصالح سبک استفاده شودچون زمانیکه نوسان دمای روزانه هوا کم است ذخیره حرارت هیچ اهمیتی ندارد و علاوه بر این مصالح ساختمانی سنگین تا حدود زیادی تاثیر تهویه و کوران را که یکی از ضروریات منطقه ای کاهش می دهند.)
4) در تمام ساختمانهای این مناطق ،بدون استثنی از کوران و تهویه طبیعی استفاده می شود به طور کلی پلان ها گسترده و باز و فرم کالبدی آنها بیشتر شکل های هندسی طویل و باریک است به منظور حداکثر استفاده از وزش باد در ایجاد تهویه طبیعی در داخل اتاقها جهت قرارگیری ساختمانها با توجه به جهت وزش نسیم های دریا تعیین شده در نقاطیکه بادهای شدید و طولانی می وزد قسمت های رو به باد ساختمانها کاملا بسته است.
5) به منظور استفاده هر چه بیشتر از جریان هوا، همچنین به دلیل فراوانی آب و امکان دسترسی به آن در هر نقطه ساختمانها به صورت غیر متمرکز و پراکنده در مجموعه سازماندهی شده است.
6) به دلیل بارندگی زیاد در این مناطق ، بام ها شیب دار است و شیب بیشتر آنها تند است.
3-4- فرم ساختمان در اقلیم های مختلف
اقلیم معتدل : با وجود انکه دمای هوای مناطق معتدل در حدی است که پلان ساختمان را انعطاف پذیر می سازد ولی در هر حال گسترش پلان در طول محور شرقی – غربی لازم به نظر می رسد در ارتباط با شدت تابش آفتاب و تاثی آن بر فرم ساختمان در این مناطق آزادی عمل بیشتری وجود دارد زیرا شدت تابش آفتاب بر دیوارهای واقع در جهت های مختلف – حتی دیوارهای شرقی –غربی در این مناطق کمتر از مناطق دیگر است. در نتیجه در این مناطق می توان از فرم های آزاد و حتی صلیبی شکل استفاده کرد ولی با این وجود این فرم ساختمان حتما باید در طول محور شرقی غربی کشیدگی داشته باشد.
3-5- تهویه مورد نیاز و اقلیم- اقلیم معتدل و مرطوب
با منطبق کردن شرایط حرارتی مناطق معتدل و مرطوب بر جدول زیست – اقلیمی ساختمانی در می یابیم که مشکل عمده در این مناطق رطوبت زیاد هوا در تمام فصل های سال است از این رو، مهمترین عامل ایجاد آسایش در ساختمانهای این مناطق ، برقراری و تداوم کوران در فضای داخلی است بنابراین در طراحی ساختمان برای این مناطق باید مسئله ایجاد کوران در داخل ساختمان مورد توجه خاصی قرار بگیرد. در این مورد توجه به نکات زیر اهمیت فراوان دارد:
1)ارتفاع ساختمان از سطح زمین یکی از عوامل تعیین کننده میزان فشار باد بر ساختمان ودر نتیجه میزان استفاده از باد در ایجاد تهویه طبیعی در آن است ساختمانهاییکه بلندتر از درختان و ساختمانهای اطراف خود هستند، نسبت به سایر ساختمانها شرایط بهتری برای تهویه طبیعی دارند. برج های مرتفع که ارتفاعشان از ساختمانهای کوتاه اطراف بیشتر است نه تنها از شرایط تهویه مناسبی برخوردارند بلکه در بهبود شرایط تهویه ساختمانهای اطراف خود نیز نقش عمده ای دارند ولی این ساختمانها ، در زمستان در معرض وزش شدید باد و بارندگی قرار دارند و به همین دلیل باید تدابیری اندیشید که از نفوذ اب باران به داخل دیوارها جلوگیری شود.
2) به طور کلی در مناطق مرطوب به دلیل اهمیت ایجاد کوران جهت ساختمان باید با توجه به جهت وزش بادهای مطلوب و به گونه ای تعیین شود که بیشترین استفاده از جریان باد در ایجاد کوران در فضاهای داخلی به عمل آید. البته اگر رنگ سطوح خارجی تیره یا پنجره های بزرگ و بدون سایه بان موثر باشد، توجه با تابش آفتاب و انرژی حاصل از آن در جهتهای مختلف اهمیت فراوانی دارد. هرچه پنجره ها بزرگتر باشد، انتخاب ساختمان، با توجه به تابش آفتاب اهمیت بیشتری می یابد.
3)در مناطق مرطوب ، طرح ساختمان باید امکان ایجاد کوران در تمام اتاقها را فراهم سازد از این رو ساختمانهاییکه شامل آپارتمانهایی با یک سطح خارجی آن هم در منطقه مکش (پشت به باد) هستند مناسب نیست.
4)افزایش اندازه پنجره ها بیش از حداقل اندازه مشخص تا حدی که به طور موثر در برابر تابش آفتاب محافظت شود، اهمیت چندانی ندارد.حتی با استفاده از پنجره های کوچکی که با توجه به وزش باد در محل مناسبی قرار گیرند، می توان در داخل ساختمان کوران ایجاد کرد. ولی اگر امکان ایجاد کوران وجود نداشته باشد پنجره های بزرگ درخنک سازی هوای داخلی هنگام عصر تاثیر به سزایی خواهند داشت. البته ایجاد سایه بان های موثر برای این پنجره ها اهمیت زیاد دارد ولی چنانچه اشاره شد ایجاد سایه بر روی پنجره های بزرگ- بویژه در دیوارهای شرقی یا غربی-دشوار است.
5-برای ایجاد تهویه طبیعی و کوران در داخل اتاقها جریان اصلی هوا باید به منطقه ای هدایت شود که افراد در آن ساکن هستند.
